Η πλειοψηφία των πιλότων πετούν ενώ είναι κουρασμένοι (58%), μόνο ένας στους τρεις (39%) πιστεύει ότι παρέχεται επαρκή κατάρτιση, όταν εισάγονται νέα συστήματα και διαδικασίες και μόνο ένας στους τρεις (37%) πιλότους έχει υψηλό βαθμό εμπιστοσύνης στον τομέα της εταιρικής διαχείρισης, όσον αφορά στην ασφάλεια.
Αυτά είναι μερικά από τα ευρήματα που αποκάλυψε η μεγαλύτερη ανεξάρτητη μελέτη που έγινε μεταξύ 7.239 των πιλότων της Ευρώπης, από το London School of Economics and Politics (LSE) και το EUROCONTROL στο πλαίσιο του European Commission’s Horizon 2020 (πρόγραμμα Future Sky Safety).
Χρησιμοποιώντας 11 παραμέτρους για να οριστεί τι εστί ασφάλεια, οι ερευνητές ρώτησαν τους πιλότους για τις αντιλήψεις τους, ώστε να σχηματίσουν μια συνολική βαθμολογία για το επίπεδο της ασφάλειας των ευρωπαϊκών αεροπορικών εταιρειών. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι πιλότοι είναι πεπεισμένοι για τις ικανότητες τους, ενθαρρύνουν τους συναδέλφους τους να μιλούν και έχουν πίστη στη δέσμευσή των συναδέλφων τους για ασφάλεια.
Ένα από τα πιο σημαντικά ευρήματα της μελέτης είναι ότι το 58% των πιλότων – ανεξάρτητα από την αεροπορική τους εταιρεία ή τον τύπο της απασχόλησής τους- πετούν ενώ είναι κουρασμένοι. Αυτό σημαίνει ότι 6 στους 10 είναι κουρασμένοι ενώ βρίσκονται στο πιλοτήριο, μια κατάσταση, η οποία έχει αναγνωριστεί ως ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που μπορούν να βλάψουν την ανθρώπινη απόδοση και αναφέρεται ως αιτία ατυχημάτων και συμβάντων στον τομέα των αερομεταφορών. Μια πιο προσεκτική ματιά στη μελέτη αποκαλύπτει ότι το ποσοστό των κουρασμένων πιλότων είναι μεγαλύτερο στις low cost εταιρείες (76%) και στις αεροπορικές εταιρείες μεταφοράς φορτίων (83%). Επιπλέον, περισσότερο από το 50% των πιλότων αισθάνονται πως η εταιρεία τους δεν έχει λάβει το ζήτημα της κόπωσής τους στα σοβαρά.
Ενώ, συνολικά, η έρευνα δίνει ένα θετικό πρόσημο στην ασφάλεια των ευρωπαϊκών αερομεταφορών, υπάρχουν κάποια ανησυχητικά ευρήματα:
- Η πλειοψηφία των πιλότων πετούν ενώ είναι κουρασμένοι (58%)
- Μόνο ένας στους τρεις (39%) πιστεύει ότι παρέχεται επαρκή κατάρτιση, όταν εισάγονται νέα συστήματα και διαδικασίες
- Λιγότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες πιστεύουν ότι λαμβάνουν έγκαιρη ενημέρωση / απάντηση σχετικά με τα θέματα ασφάλειας που αναφέρουν (45%)
Οι μισοί από τους ερωτηθέντες πιστεύουν ότι δεν υπάρχει καλή επικοινωνία εντός εταιρείας για θέματα ασφάλειας - Μόνο ένας στους τρεις (37%) πιλότους έχει υψηλό βαθμό εμπιστοσύνης στον τομέα της εταιρικής διαχείρισης, όσον αφορά στην ασφάλεια
- Ένας στους πέντε (20%) δεν είναι ικανοποιημένος με το επίπεδο εχεμύθειας των διαδικασιών υποβολής εκθέσεων ασφάλειας
- Λιγότεροι από τους μισούς πιλότους πιστεύουν ότι οι εθνικές αρχές πολιτικής αεροπορίας (CAAS) – οι πρωτογενείς εθνικοί φορείς που εποπτεύουν τις αεροπορίες – λαμβάνουν την ασφάλεια στα σοβαρά (46%)
Οι σημαντικές διαφορές στη βαθμολογία για την κουλτούρα ασφάλειας εξαρτώνται από παράγοντες όπως ο τύπος των αεροπορικών εταιρειών για τις οποίες πετούν οι πιλότοι ή το είδος της σύμβασης που έχουν, σύμφωνα με τη μελέτη. Για παράδειγμα, οι πιλότοι που εργάζονται σε χαμηλού κόστους ή cargo αεροπορικές εταιρείες, αξιολογούν την ασφάλεια των εταιρειών τους πιο αρνητικά από ό,τι οι πιλότοι που εργάζονται π.χ. στις υπόλοιπες αεροπορικές εταιρείες. Το 42% των πιλότων σε αεροπορικές low cost και σε cargo πιστεύουν ότι οι εταιρείες τους δε διαθέτουν επαρκές προσωπικό για να εργάζεται με ασφάλεια, έναντι 20% των πιλότων στις υπόλοιπες αεροπορικές.
Επίσης, οι πιλότοι με συμβόλαια “zero-hour” και οι αυτοαπασχολούμενοι πιλότοι εμφανίζουν σημαντικά χαμηλότερη αντίληψη ασφάλειας σε σύγκριση με τους άλλους συναδέλφους τους. Για παράδειγμα, ενώ οι πιλότοι που εργάζονται απευθείας για τις αεροπορικές εταιρείες είναι αρκετά βέβαιοι ότι οι αναφορές για θέματα ασφάλειας αντιμετωπίζονται κατά τρόπο δίκαιο, οι ομόλογοί τους με τις άτυπες συμβάσεις, έχουν λιγότερη εμπιστοσύνη στο συγκεκριμένο ζήτημα (73% έναντι 53%).
“Καθεμία από αυτές τις διαπιστώσεις είναι ένα δυνητικά θανατηφόρο ελάττωμα στο σύστημα της αεροπορίας”, λέει ο πρόεδρος του ECA (European Cockpit Association), Dirk Polloczek. “Η δέσμευση των πιλότων σε θέματα ασφάλειας μερικές φορές συναντά εμπόδια – και αυτή η μελέτη αναδεικνύει πολύ καλά ποιοι είναι οι φραγμοί αυτοί – η κόπωση του πληρώματος, τα αμφισβητήσιμα μοντέλα απασχόλησης, η ανεπαρκής εμπιστοσύνη στη διοίκηση και τις εθνικές αρχές πολιτικής αεροπορίας. Η μελέτη αυτή αποτελεί τη σκληρή αλήθεια σχετικά με τα αδύνατα σημεία της ευρωπαϊκής αεροπορίας. Και είναι μια κλήση αφύπνισης για τις ευρωπαϊκές και τις εθνικές αρχές για να αναλάβουν δράση”.
