Του Γ.Παπασταφίδα
Εφημερίδα: “Το πρώτο Θέμα”,Κυριακή 27/05/2012
Την άγρια γεύση της αγοράς των αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους-και ειδικότερα της Ryanair- γνώρισαν πριν από λίγες ημέρες οι τοπικοί παράγοντες της Ρόδου και της Κω, όταν έκπληκτοι πληροφορήθηκαν ότι
η εταιρεία σταματά πάνω από 40 πτήσεις από ευρωπαϊκές πόλεις προς τα δύο νησιά, στις αρχές Οκτωβρίου, με αποτέλεσμα την απώλεια περισσότερων από 80.000 επισκεπτών. Πώς όμως φτάσαμε από τις διθυραμβικές ανακοινώσεις του 2011, του τότε Δωδεκανήσιου υφυπουργού Τουρισμού κ. Γιώργου Νικητιάδη και
των άλλων παραγόντων των δύο νησιών περί αύξησης του τουριστικού ρεύματος και επιμήκυνσης της σεζόν, σε αυτό το τραγικό αποτέλεσμα; Οι γνωρίζοντες την ευρωπαϊκή αγορά αερομεταφορών κάνουν λόγο για ακόμα μερικούς «επαρχιώτες» που πιάστηκαν στα δίχτυα του πανούργου Ιρλανδού ιδρυτή της Ryanair κ. Μάικλ Ο’Λίρι. Η εταιρεία του, η οποία σε δέκα μόλις χρόνια κατάφερε να γίνει η μεγαλύτερη αεροπορική της Ευρώπης, μόνο το 2011 μετέφερε πάνω από 70.000.000 επιβάτες. Η επιχειρηματική τακτική που ακολουθεί η συγκεκριμένη εταιρεία κάθε άλλο παρά συμβαδίζει με τις αντίστοιχες πρακτικές των περισσότερων αεροπορικών εταιρειών της Ευρώπης. Οπως
υποστηρίζουν δήμαρχοι που έχουν συνεργαστεί με τη συγκεκριμένη εταιρεία, «η Ryanair στην ουσία απαιτεί σχεδόν εκβι-αστικά από τους τοπικούς φορείς να επιδοτήσουν τις πτήσειςτης και αν τύχει καιαρνηθούν οιπροσεγγίσειςτων αεροσκαφών της σταματούν,τινάζοντας στον αέρα τις τοπικέςοικονομίες».Κάπως έτσι έγινε και στην Κω, όπου τρεις ημέρες μετά τις εκλογές, στις 9 Μαΐου, η Ryanair έστειλε επιστολή στον δήμαρχο του νησιού μέσω της οποίας ζητούσε να κατατεθούν στον λογαριασμό τηςεντός της ημέρας 180.000 ευρώ, αλλιώς θα ματαίωνε τις πτήσεις προς το νησί έναν μήνα νωρίτερα από την προγραμ-ματισμένη διακοπή τους. Λίγες ημέρες αργότερα, και ενώ οι παράγοντες του νησιού προσπαθούσαν να επικοινωνήσουν με την εταιρεία, ο εκπρόσωπός της προέβη σε μια ανακοίνωση στην οποία,ούτε λίγο ούτε πολύ, αναφερόταν ότι ο δήμαρχος του νησιού ευθύνεται για το γεγονός ότι η εταιρεία διακόπτει πρόωρα τα 11 δρομολόγιά της προς το νησί.
Πώς τα καταφέρνει
Ομως τι ακριβώς κάνει η συγκεκριμένη εταιρεία και καταφέρνει ναείναι κερδοφόρα τη στιγμή που όλοι οι αερομεταφορείς στην Ευρώπη εμφανίζουν ζημίες εξαιτίας της μεγάλης αύξησης των αεροπορικών καυσίμων τους τελευταίους μήνες;Γνώστες της αγοράς των αερομεταφορών εξηγούν ότι η συγκεκριμένη εταιρεία διαθέτει ένα συγκροτημένο και πολυπληθές γραφείο μάρκετινγκτο οποίο εντοπίζει τα αεροδρόμια-στόχους. Απαραίτητη προϋπόθεσηείναι τα συγκεκριμένα αεροδρόμια να μη χρεώνουν στην εταιρεία κανένα ή, στη χειρότερη περίπτωση, ελάχιστα τέλη κατά την προσγείωση και απογείωση των αεροσκαφών της. Εν συνεχεία το τμήμα μάρκετινγκ της εταιρείας επισκέπτεται την περιοχή και διοργανώνει συναντήσεις με τοπικούς φορείς (ξενοδόχους, δημάρχους,τοπικά επιμελητήρια κ.ά.), όπου τους αναφέρει ότι είναι διατεθειμένη να ανοίξει άμεσα την αγορά εγκαινιάζοντας δεκάδες πτήσεις σε εβδομαδιαία βάση από διάφορες πόλεις της Ευρώπης. Παράλληλα,ζητά από τους τοπικούς φορείς μια μικρή χρηματική συμμετοχή για να διαφημιστεί η περιοχή μέσω της ιστοσελίδας της. Η συγκεκριμένη συμφωνία που υπογράφουν οι τοπικοί φορείς με τη Ryanair έχει αυστηρές ρήτρες εμπιστευτικότητας, αφού η διαρροή της θα είχε σημαντικές νομικές επιπτώσεις για την εταιρεία από τις αρχές ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης, εφόσον από την κοινοτική νομοθεσία απαγορεύεται αυστηρά η επιδότηση αεροπορικών δρομολογίων. Παράλληλα, στη συμφωνία αυτή απαιτεί από το αεροδρόμιο στο οποίο υπενθυμίζεται ότι δεν
πληρώνει ούτε ένα ευρώ- να εξυπηρετούνται κατά προτεραιότητα τα αεροσκάφη της, έτσι ώστε να
μην υπερβαίνει τα 30 λεπτά της ώρας το χρονικό διάστημα που καθένα από αυτά βρίσκεται στο έδαφος
και αποβιβάζει / επιβιβάζει επιβάτες.
Ζητά επιπλέον χρήματα
Στη συνέχεια ρίχνει στην αγορά δεκάδες χιλιάδες θέσεις προς τον συγκεκριμένο προορισμόμε εισιτήρια κάτω του κόστους, που φτάνουν ακόμα και τα 9 ευρώ ανά πτήση. Επειτα από λίγους μήνες, και όταν έχει δημιουργηθεί η κρίσιμη μάζα επισκεπτών, το τμήμα μάρκετινγκ της Ryanair στέλνει επιστολές στους τοπικούς φορείς και τους ζητά επιπλέον χρήματα για τη δήθεν προβολή του προορισμού (εξυπακούεται ότι καμία διαφημιστική προβολή δεν γίνεται από την ιστοσελίδα της εταιρείας,αλλά απλώς αναφέρεται ο προορισμός όπου πετά ανάμεσα σε εκατοντάδες
άλλους). Οι τοπικοί φορείς συνήθως στην αρχή ενδίδουν, φοβούμενοι τις αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες μέσω των πτήσεων της συγκεκριμένης εταιρείας βλέπουν την περιοχή τους να ζωντανεύει τουριστικά. Λίγους μήνες αργότερα οι εκπρόσωποι της Ryanair επανέρχονται και ζητούν μεγαλύτερα πόσα από τους τοπικούς φορείς, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα -αν δεχθούν- να επιδοτούν εξ ολοκλήρου τα εισιτήρια των επιβατών που επισκέπτονται την περιοχή τους. Αν όμως οι εκπρόσωποι των τοπικών φορέων δεν υποκύψουν στις ορέξεις του Ο’Λίρι και των συνεργατών του, η εταιρεία διακόπτει χωρίςπροειδοποίηση τα δρομολόγια έχοντας αποκομίσει ένα σεβαστό κέρδος. Η Ryanair έχει ήδη επιλέξει τους επόμενους στόχους της και εξορμά.Αυτό έγινε, όπως αναφέρουν παράγοντες του τουρισμού, και στην περίπτωση της Κω και της Ρόδου. Η εταιρεία σταματά ή μειώνει δραματικά τα δρομολόγιά της και παράλληλα εγκαινιάζει δεκάδες νέα στους επόμενους προορισμούς-στόχους που δέχθηκαν τους όρους της όπως τα Χανιά, η Θεσσαλονίκη και η Κέρκυρα. «Οταν οι φορείς των πόλεων που δέχτηκαν τη μυστική συμφωνία με τη Ryanair δεν θα μπορούν ναεκπληρώσουν τις αυξανόμενες απαιτήσεις της εταιρείας, θα ακολουθήσουν Tη μοίρα των προηγούμενων προορισμών», έλεγαν χαρακτηριστικά μερικοί από τους πρωτεργάτες της συμφωνίας στα Δωδεκάνησα.
