Η χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών έχει τις ρίζες της στον 19ο αιώνα, στις επιχειρήσεις βομβαρδισμών με τη χρήση αερόστατων, αλλά αναπτύχθηκε ραγδαία κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα κυρίως χάρη στις πολεμικές επιχειρήσεις κατά το δεύτερο μισό του. Ο όρος «drone» φαίνεται να χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1920 για να περιγράψει τηλεκατευθυνόμενους τεχνητούς στόχους για την πρακτική άσκηση των πυροβόλων όπλων του Ναυτικού.
Σήμερα, η χρήση των drones καλύπτει, εκτός από την άμεση εμπλοκή σε μάχη με πυρά, τομείς όπως η παρακολούθηση για στρατιωτικούς σκοπούς, η έρευνα και η συγκέντρωση μετρήσεων και εικόνων για επιστημονικούς σκοπούς, η διαστημική έρευνα, η μεταφορά φορτίων κ.ά. Την τελευταία δεκαετία τα drones αποτελούν ένα ιδιαίτερα δημοφιλές χόμπι, με εκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως, εξυπηρετώντας ψυχαγωγικούς ή ακόμα και επαγγελματικούς σκοπούς (όπως η φωτογραφία και η βιντεοσκόπηση).
Με το πέρασμα του χρόνου, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη άρχισαν να γίνονται όλο και πιο δημοφιλή, με αποτέλεσμα η αλόγιστη χρήση τους κάποιες στιγμές να δημιουργεί αρκετά προβλήματα. Ευτυχώς, το νομοθετικό πλαίσιο ήρθε το 2017 για να καλύψει τα όποια κενά υπήρχαν και να κάνει πιο συγκεκριμένη τη χρήση, τον τρόπο και τον τόπο που πετούν τα drones, καθώς και πολλά άλλα.
Γενικά το νομοθετικό πλαίσιο για τα drones έχει βασιστεί σε τρεις πυλώνες: 1. την ασφάλεια 2. την προστασία των προσωπικών δεδομένων και 3. την προστασία του περιβάλλοντος. Ετσι, η ασφάλεια εξασφαλίζεται με τον σχεδιασμό ακίνδυνων αεροσκαφών με ανεπτυγμένο λογισμικό και την επιβολή νηολόγησης ή αδειοδότησης. Παράλληλα, η προστασία των προσωπικών δεδομένων εξυπηρετείται με τη λειτουργία των σχετικών εθνικών υπηρεσιών και βάσει των εθνικών και υπερεθνικών ρυθμίσεων, με το περιβάλλον να προστατεύεται με την κατασκευή νέων αεροσκαφών, που ελαχιστοποιούν τη ρύπανση του αέρα και την ηχορύπανση. Ο κανονισμός δεν κατηγοριοποιεί τα drones βάσει μάζας, αλλά με κριτήριο το αντικείμενο και την επικινδυνότητα της δραστηριότητάς τους. Συγκεκριμένα, διακρίνονται σε τρεις διαχειριστικές κατηγορίες: η πρώτη είναι η ανοιχτή κατηγορία, στην οποία ο χειριστής έχει απευθείας οπτική επαφή με το drone, το οποίο έχει ύψος πτήσης μικρότερο των 120 μέτρων. Εδώ, το αεροσκάφος έχει μάζα από 250 γραμμάρια έως 25 κιλά και συνήθως χρησιμοποιείται για ερασιτεχνική χρήση. Η δεύτερη είναι η ειδική κατηγορία, όπου η πτήση γίνεται ακόμη κάτω από τα 120 μέτρα, αλλά ο χειριστής δεν έχει απαραίτητα απευθείας οπτική επαφή. Εδώ εντάσσονται drones μέσης μάζας και προορίζονται κυρίως για επιχειρηματική εκμετάλλευση. Απαιτείται άδεια πτητικής λειτουργίας από την εθνική Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), έπειτα από κατάθεση δήλωσης για την επιδιωκόμενη χρήση. Τρίτη είναι η πιστοποιημένη κατηγορία, που πετάει πάνω από τα 120 μέτρα και δεν υπάρχει απευθείας οπτική επαφή. Περιλαμβάνει drones μάζας που προσιδιάζει σε κανονικά αεροσκάφη και χρησιμοποιούνται κυρίως από επιχειρήσεις αεροδιαστημικής. Για την κατηγορία αυτή, συνεπεία της αυξημένης επικινδυνότητας, απαιτείται η νηολόγηση του αεροσκάφους και η έκδοση πιστοποιητικού αξιοπλοΐας. Τα drones αυτής της κατηγορίας, μαζί με της ανοιχτής και της ειδικής, που εξυπηρετούν επαγγελματικούς σκοπούς, πρέπει και να ασφαλίζονται για βλάβες σε τρίτους, διότι διαφορετικά σε περίπτωση αδικοπραξίας ή σωματικής βλάβης, ο χειριστής θα είναι προσωπικά υπεύθυνος. Να σημειωθεί πως το νομικό καθεστώς επιβάλλει, πέρα από τα αεροσκάφη που χρησιμοποιούνται για εμπορική εκμετάλλευση, να εγγράφεται σε ειδικό μητρώο της ΥΠΑ και η συντριπτική πλειοψηφία εκείνων της ανοιχτής κατηγορίας.
Aδεια χειριστή drone
Οι χειριστές που κάνουν επαγγελματική χρήση ενός ΣμηΕΑ (Συστήματα μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών), πρέπει να είναι κάτοχοι άδειας χειριστή ΣμηΕΑ συγκεκριμένης κατηγορίας. Ανάλογα με τη μέγιστη μάζα απογείωσης, οι άδειες χωρίζονται σε 5 κατηγορίες και χορηγούνται από την ΥΠΑ.
Οι πέντε κατηγορίες των αδειών είναι οι εξής:
A – Για drones κάτω από ένα κιλό
Β – Για drones από 1-4 κιλά
Γ – Για drones από 4-25 κιλά
Δ – Για drones από 25-150 κιλά
Ε – Για drones από 150 κιλά και πάνω
Να σημειωθεί πως η πιο διαδεδομένη κατηγορία είναι η τρίτη και πως για την πέμπτη κατηγορία δεν έχει δοθεί ακόμα άδεια στη χώρα μας.
Προκειμένου να αδειοδοτηθεί ένας υποψήφιος επαγγελματίας χειριστής ΣμηΕΑ, πρέπει να ολοκληρώσει πρόγραμμα θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης σε αδειοδοτημένο εκπαιδευτικό κέντρο ΣμηΕΑ, καθώς και να πετύχει στις θεωρητικές εξετάσεις της ΥΠΑ και σε πρακτική εξέταση ενώπιον πιστοποιημένου εξεταστή. Με παρόμοιες διαδικασίες αδειοδοτούνται τόσο οι εκπαιδευτές όσο και οι εξεταστές ΣμηΕΑ.
Τα εκπαιδευτικά κέντρα ΣμηΕΑ λαμβάνουν άδεια λειτουργίας από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, εφόσον ικανοποιούν τις προϋποθέσεις που τίθενται στον σχετικό κανονισμό.
Αφού πήρατε απόφαση να ασχοληθείτε με τα drones επαγγελματικά και νόμιμα, ήρθε η ώρα να διαλέξετε σχολή, μέσα από την οποία θα αποκτήσετε την άδεια χειριστή που χρειάζεστε. Οι σχολές πανελλαδικά δεν είναι πολλές, αλλά προσφέρουν πλήρη εκπαιδευτικά προγράμματα που θα σας καταρτίσουν, ώστε να είστε έτοιμοι να πετάξετε το μη επανδρωμένο αεροσκάφος σας με ασφάλεια.
Heliland Drone Academy
Στη Heliland Drone Academy έχει υιοθετηθεί μια μοναδική προσέγγιση στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Ενώ καλύπτουν όλα τα σημαντικά στοιχεία της διδακτέας ύλης, ως πιστοποιημένο εκπαιδευτικό κέντρο (θα μάθετε Αεροναυτιλία, Κανόνες Εναέριας Κυκλοφορίας, Ανθρώπινες Δυνατότητες, Διαχείριση Ρίσκου, Μετριασμό Κινδύνων και πολλά άλλα), σας παρέχουν ταυτόχρονα και επαγγελματική καθοδήγηση, αποτέλεσμα της πολυετούς εμπειρίας στον χώρο των drones. Τα μαθήματα έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να εξοικειωθείτε εύκολα και γρήγορα με το υποχρεωτικό πρόγραμμα θεωρίας και να αποκτήσετε γρήγορα αυτοπεποίθηση για τον ασφαλή και νόμιμο χειρισμό του drone σας. Τα θεωρητικά μαθήματα διδάσκονται σε 12μελή τμήματα και ο ελάχιστος χρόνος παρακολούθησης και ολοκλήρωσης του θεωρητικού εκπαιδευτικού προγράμματος είναι 50 ώρες σύμφωνα με τη νομοθεσία. Τα πτητικά μαθήματα παρέχονται από έμπειρους πιστοποιημένους εκπαιδευτές, σε ασφαλισμένα πτητικά μέσα της σχολής. Η διάρκεια της πτητικής εκπαίδευσης κυμαίνεται από 3 έως 18 ώρες, ανάλογα με την κατηγορία της άδειας που θέλετε να αποκτήσετε.
Hellenic Drones
Οραμα του εν λόγω εκπαιδευτικού κέντρου είναι η παροχή εκπαίδευσης υψηλού επιπέδου χειριστών και εκπαιδευτών ΣμηΕΑ (drones) από καταρτισμένους εκπαιδευτές, πάντα με γνώμονα τον επαγγελματισμό και την αεροπορική παιδεία. Σκοπός του είναι, αφενός μεν να μυήσει στον αεροπορικό χώρο τους ανθρώπους που δεν προέρχονται από αυτόν, αφετέρου δε να υπενθυμίσει στους ανθρώπους του χώρου να μην υποτιμούν τον κλάδο των μη επανδρωμένων και να διατηρήσουν την αεροπορική παιδεία που κατέχουν ήδη στην επανδρωμένη αεροπορία. Τα θέματα δεοντολογίας, ηθικής χρήσης, προσωπικών δεδομένων, νομιμότητας και ασφάλειας που υπεισέρχονται, η Hellenic Drones τα αντιμετωπίζει με μεγάλη σοβαρότητα, ευαισθησία και δίνει αποτελεσματικές λύσεις. Να σημειωθεί πως η εν λόγω σχολή, εκτός από την Αθήνα έχει παράρτημα και στην Κρήτη.
Altus LSA
Η φοίτηση στο εκπαιδευτικό κέντρο της Altus, πέραν της πιστοποίησης χειριστή από την ΥΠΑ, θα δώσει την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να αποκτήσουν ένα ιδιαίτερο θεωρητικό και πρακτικό υπόβαθρο στα συστήματα μη επανδρωμένων αεροσκαφών, το οποίο και θα είναι στενά συνδεδεμένο με πραγματικές συνθήκες πληθώρας εφαρμογών της αγοράς. Το εκπαιδευτικό κέντρο είναι αποτέλεσμα της πολυετούς εμπειρίας και τεχνογνωσίας της Altus LSA στον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την εξέλιξη των μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Μέσα από τον κύκλο των θεωρητικών σπουδών του προγράμματος και της πρακτικής εξάσκησης, η οποία θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, case studies και διαδραστικές εφαρμογές, οι σπουδαστές και οι επαγγελματίες θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με έναν ραγδαία αναπτυσσόμενο κλάδο υψηλής τεχνολογίας και θα αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις σχετικά με τη σωστή διαχείριση των ΣμηΕΑ. Επιπλέον, δίνει τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να εφαρμόσουν τις παρεχόμενες γνώσεις σε νέα επαγγελματικά πεδία, ελαχιστοποιώντας το κόστος και βελτιώνοντας, παράλληλα, την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών τους.
Drone Solutions Academy
Oι άνθρωποι της συγκεκριμένης σχολής είναι αποφασισμένοι να δημιουργήσουν τη νέα γενιά πιλότων στη ραγδαίως αναπτυσσόμενη αγορά με τις καινοτόμες υπηρεσίες και εφαρμογές που προσφέρουν τα συστήματα μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Σκοπός τους είναι να διασφαλίσουν ότι οι υποψήφιοι πιλότοι θα αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις και την ανάλογη πρακτική εμπειρία σε όποιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα και να επιλέξουν. Οι εκπαιδευτές της Drone Solutions Academy, έχοντας πολυετή πείρα στα επανδρωμένα αεροσκάφη σας παρέχουν ένα πλήρες πρόγραμμα θεωρητικής κατάρτισης στα ΣμηΕΑ. Η πρακτική εμπειρία σε συνθετικά εκπαιδευτικά μέσα (εξομοιωτές πτήσης) πραγματοποιείται με τα πιο σύγχρονα προγράμματα και εξοπλισμό, ενώ οι έμπειροι εκπαιδευτές μέσω των εκπαιδευτικών ΣμηΕΑ (drones), φροντίζουν να μάθετε να πετάτε με υπευθυνότητα και ασφάλεια.