H Άγκυρα, πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Τουρκίας, μια πόλη με πολεοδομικό σχεδιασμό που έχει υπαγορευθεί από μια σχεδιασμένη προσέγγιση αστικής ανάπτυξης και σύγχρονη αρχιτεκτονική, συμπεριλήφθηκε πρόσφατα στον Προσωρινό Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, αυξάνοντας τον συνολικό αριθμό των καταχωρίσεων για την Τουρκία σε 80.
Το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού και η Εθνική Επιτροπή της Τουρκίας για την UNESCO έχουν προετοιμάσει από κοινού έναν φάκελο αίτησης με σκοπό την αναγνώριση της αστικοποίησης της Άγκυρας ως παγκοσμίως διακεκριμένου μοντέλου σύγχρονου πολεοδομικού σχεδιασμού. Ο φάκελος «Άγκυρα: Σχεδιασμός και δημιουργία της σύγχρονης πρωτεύουσας της Δημοκρατίας» αναδεικνύει πώς η πρωτεύουσα της χώρας, η οποία σχεδιάστηκε και διαμορφώθηκε το διάστημα 1920-1970, αποτελεί παράδειγμα ιδεώδους σχεδιασμού μιας σύγχρονης πρωτεύουσας του 20ού αιώνα, με τα δημόσια κτίρια, τους χώρους πολιτισμού και τους ανοιχτούς δημόσιους χώρους της να έχουν κατασκευαστεί ως σύμβολα ενός νεοσύστατου έθνους-κράτους.
Τα κύρια περιεχόμενα του φακέλου περιλαμβάνουν τη Λεωφόρο Ατατούρκ, ο άξονας της οποίας διασχίζει την πόλη από το βόρειο έως το νότιο άκρο της, καθώς και τις συνοικίες Ουλούς (Ulus) και Κιζιλάι (Kızılay). Εμβληματικά κτίρια όπως αυτά της Πρώτης, Δεύτερης και Τρίτης Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας, το Προεδρικό Μέγαρο, το Πάρκο Γκιουβέν (Güven), το Πάρκο Νεολαίας, η Πλατεία Ουλούς, ο Σιδηροδρομικός Σταθμός της Άγκυρας το Κτίριο της İş Bank, τα κτίρια διάφορων υπουργείων και η Πλατεία Κιζιλάι συμπεριλήφθηκαν ως σημαντικά στοιχεία που αποτυπώνουν την ανάπτυξη του αστικού σχεδιασμού της πόλης και τη διαδικασία εκσυγχρονισμού της. Ο φάκελος της αίτησης συμπεριλήφθηκε στον Προσωρινό Κατάλογο της UNESCO στην ενότητα με τα κριτήρια ii, iv και vi που αφορούν την πολιτισμική κληρονομιά.
Το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού προσπαθεί να διασφαλίσει την αποτελεσματική διατήρηση και μετάδοση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της χώρας σε διεθνές επίπεδο, συμμετέχοντας σε παγκόσμιους μηχανισμούς συνεργασίας, ιδίως στην UNESCO.
Οι άφθονοι θησαυροί της τουρκικής πρωτεύουσας
Περιτριγυρισμένη από τα εύφορα εδάφη της Ανατολίας, η Άγκυρα ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα της χώρας στις 13 Οκτωβρίου του 1923, ενώ ακολούθησε η ίδρυση της Δημοκρατίας της Τουρκίας στις 29 Οκτωβρίου του ίδιου έτους. Αντικαθιστώντας την Κωνσταντινούπολη, την επί αιώνες πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Άγκυρα έγινε το κέντρο και το σύμβολο του νέου σύγχρονου τουρκικού κράτους.
Καθώς έχει φιλοξενήσει πολλούς πολιτισμούς στο πέρασμα των αιώνων, όπως τους Χετταίους, τους Φρύγες, τους Ρωμαίους και τους Οθωμανούς, η σύγχρονη πρωτεύουσα της Τουρκίας κρύβει πολλούς θησαυρούς, από ερείπια της αρχαιότητας μέχρι σύγχρονα αρχιτεκτονικά θαύματα. Κι ενώ αρχαίες πόλεις στην περιοχή όπως το Γόρδιον, που συμπεριλήφθηκε στον Κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO ως η 20η καταχώριση της χώρας, αποτυπώνουν το μακραίωνο παρελθόν της πόλης, τα σύγχρονα κτίρια της Άγκυρας, ιδίως εκείνα που οικοδομήθηκαν κατά την έκρηξη της οικοδομικής δραστηριότητας στη Δημοκρατία της Τουρκίας αναδεικνύουν τον χωρικό μετασχηματισμό της πόλης κατά τη διάρκεια της πολιτικής εξέλιξης της χώρας.
Για παράδειγμα, το Ανιτκαμπίρ (Anıtkabir), το μαυσωλείο όπου αναπαύεται ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ο ιδρυτής της Δημοκρατίας της Τουρκίας, είναι ένα από τα σημαντικά τοπόσημα της πόλης. Άλλα σημαντικά τοπόσημα, όπως το Μουσείο Εθνογραφίας, το Μουσείο Ζωγραφικής και Γλυπτικής και το Μουσείο Πολιτισμών της Ανατολίας, που χαρακτηρίστηκε «Μουσείο της Χρονιάς στην Ευρώπη» το 1997, σαγηνεύουν τους ταξιδιώτες με τις εντυπωσιακές συλλογές τους αλλά και λόγω της εμβληματικής αρχιτεκτονικής τους. Από την άλλη, τα κτίρια της Πρώτης, Δεύτερης και Τρίτης Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης, το Προεδρικό Μέγαρο και τα κτίρια διάφορων υπουργείων συμβολίζουν τη δέσμευση της Τουρκίας στην κοινοβουλευτική δημοκρατία.
Κτίρια που στεγάζουν σημαντικούς οικονομικούς οργανισμούς, όπως το κτίριο της İş Bank, αποτυπώνουν την οικονομική πολιτική της χώρας. Άλλα κτίρια, όπως η Σχολή Γλώσσας, Ιστορίας και Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου της Άγκυρας υπογραμμίζουν την έμφαση στην ακαδημαϊκή πρόοδο. Επιπλέον, πολιτιστικά ιδρύματα όπως η Κρατική Όπερα και το Μπαλέτο και η Ραδιοφωνία της Άγκυρας αντικατοπτρίζουν την αφοσίωση στις τέχνες και την επικοινωνία. Τέλος, πολλά ακόμη κτίρια στις περιοχές που παρουσιάζονται στον φάκελο της αίτησης για συμπερίληψη στον κατάλογο της UNESCO προβάλλουν την ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά της Άγκυρας σε παγκόσμιο επίπεδο.