Την Παρασκευή 03/10, ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) απέρριψε επισήμως την πρόταση της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών (IATA) για την αύξηση του υποχρεωτικού ορίου συνταξιοδότησης των πιλότων των εμπορικών αερογραμμών.
Η πρόταση, η οποία συζητήθηκε στο πλαίσιο της 42ης Γενικής Συνέλευσης του ICAO στο Μόντρεαλ, προέβλεπε την αύξηση του παγκόσμιου ανώτατου ορίου ηλικίας για διεθνείς πτήσεις πολλαπλού πληρώματος από τα 65 στα 67 έτη.
Στις πρώτες δεκαετίες της εμπορικής αεροπορίας, το ηλικιακό όριο ήταν μόλις 45 ετών, πριν ανέβει στα 60 τη δεκαετία του 1940. Το 2006, το ICAO το αναθεώρησε εκ νέου, καθορίζοντάς το στα 65 έτη. Η IATA υποστήριξε ότι μια νέα αύξηση θα μπορούσε να συμβάλει στην αντιμετώπιση της έντονης έλλειψης πιλότων χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η ασφάλεια των πτήσεων.
Υποστήριξη της πρότασης, αλλά χωρίς έγκριση
Η παγκόσμια αεροπορική βιομηχανία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει έλλειψη πιλότων, καθώς οι αεροπορικές εταιρείες επεκτείνουν στόλους και δρομολόγια. Σύμφωνα με τις τρέχουσες προβλέψεις, από το 2024 έως το 2043 ο κλάδος θα χρειαστεί 649.000 έως 674.000 νέους πιλότους παγκοσμίως — αριθμός αυξημένος σε σχέση με προηγούμενες εκτιμήσεις.
Η Boeing, στην τελευταία της έκθεση Pilot and Technician Outlook, αναφέρει ότι περίπου 660.000 νέοι πιλότοι θα χρειαστούν τις επόμενες δύο δεκαετίες για να καλύψουν τις ανάγκες της αυξανόμενης παγκόσμιας αγοράς.
Γι’ αυτό και αρκετές αεροπορικές εταιρείες τάχθηκαν υπέρ της πρότασης της IATA, υποστηρίζοντας ότι η παράταση της ηλικίας συνταξιοδότησης θα επέτρεπε τη διατήρηση έμπειρων και καταρτισμένων πιλότων για περισσότερο διάστημα, δίνοντας παράλληλα χρόνο στην επόμενη γενιά να εισέλθει στο επάγγελμα.
Η IATA υπενθύμισε ακόμη ότι το 2006, όταν το όριο αυξήθηκε από τα 60 στα 65, δεν καταγράφηκε αύξηση περιστατικών ασφάλειας. Επίσης, χώρες όπως η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία και ο Καναδάς δεν έχουν ανώτατο ηλικιακό όριο για τους πιλότους.
Παρά τα επιχειρήματα αυτά, τα κράτη-μέλη του ICAO αποφάσισαν να διατηρήσουν το παγκόσμιο όριο στα 65 έτη για διεθνείς πτήσεις, επικαλούμενα ανησυχίες που σχετίζονται με την ασφάλεια πτήσεων και πιθανούς υγειονομικούς κινδύνους σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Αντιδράσεις από τον αεροπορικό κλάδο
Η απόφαση σημαίνει ότι οι πιλότοι που φτάνουν την ηλικία των 65 δεν θα μπορούν να συνεχίσουν να εκτελούν διεθνείς πτήσεις πολλαπλού πληρώματος.
Η Ένωση Πιλότων ALPA, που εκπροσωπεί περισσότερους από 80.000 πιλότους σε ΗΠΑ και Καναδά, χαιρέτισε την απόφαση του ICAO, δηλώνοντας ότι η προσοχή πρέπει να παραμείνει σε κρίσιμους τομείς όπως η εκπαίδευση, η ασφάλεια και ο εκσυγχρονισμός. Ο πρόεδρος της ALPA, Jason Ambrosi, σημείωσε:
«Η αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης των πιλότων είναι μια “λύση που ψάχνει πρόβλημα” και αποσπά την προσοχή από τις πραγματικές ανάγκες του κλάδου, όπως ο εκσυγχρονισμός του συστήματος εναέριας κυκλοφορίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ηγούνται της παγκόσμιας αεροπορίας και πρέπει να αντισταθούμε σε κάθε πολιτική παρέμβαση, ειδικά όταν δεν βασίζεται σε δεδομένα και επιστήμη, που θα μπορούσε να διαταράξει το αμερικανικό σύστημα και να μας θέσει εκτός διεθνών προτύπων.»
Από την άλλη πλευρά, δεν συμμερίζονται όλοι την ίδια άποψη. Ο Captain Ado Sanusi, διευθύνων σύμβουλος της Aero Contractors, δήλωσε στο Aviation Metric ότι στηρίζει πλήρως τη θέση της IATA: «Σήμερα οι άνθρωποι ακολουθούν προληπτική ιατρική και όχι μόνο θεραπευτική. Ζουν περισσότερο και παραμένουν σωματικά δυνατοί ακόμη και στα 65 τους χρόνια,» ανέφερε, προσθέτοντας: «Πιστεύω ότι η IATA έχει πολύ ισχυρά επιχειρήματα. Δεν γνωρίζω τον λόγο της απόφασης του ICAO, αλλά επιστημονικά, σύμφωνα με όλα τα μεγάλα ιατρικά περιοδικά, η πρόοδος των τελευταίων δεκαετιών έχει δείξει ότι οι άνθρωποι ζουν περισσότερο, είναι πιο υγιείς και παραμένουν παραγωγικοί και μετά τα 60. Θέλουμε να κρατήσουμε τους έμπειρους πιλότους ώστε να εκπαιδεύσουν τις επόμενες γενιές.»
Πιθανή επανεξέταση στο μέλλον
Στην πρότασή της, η IATA χαρακτήρισε την αύξηση του ηλικιακού ορίου στα 67 ως ένα «προσεκτικό αλλά λογικό βήμα» που θα μπορούσαν να υιοθετήσουν τα κράτη, διατηρώντας ταυτόχρονα τα υψηλά πρότυπα ασφάλειας.
Η Αργεντινή, για παράδειγμα, ανέβασε το όριο στα 68 έτη το 2024, με την προϋπόθεση ότι στο πιλοτήριο βρίσκονται τουλάχιστον δύο πιλότοι. Η Ιαπωνία επιτρέπει επίσης την πτητική δραστηριότητα έως τα 68, αν και στις ηλικίες 66–67 οι πιλότοι περιορίζονται κυρίως σε εσωτερικές πτήσεις.
Και στις δύο χώρες δεν έχουν αναφερθεί αυξημένα περιστατικά ασφάλειας, ενισχύοντας την άποψη ότι τα υψηλότερα ηλικιακά όρια μπορούν να εφαρμοστούν χωρίς να μειώνεται το επίπεδο ασφάλειας.
Ο ICAO έχει δεσμευτεί να συνεχίσει την αξιολόγηση του θέματος μέσα από διαδικασία που θα βασίζεται σε εμπεριστατωμένα στοιχεία και επιστημονική ανάλυση, προτού εξετάσει εκ νέου την πιθανότητα αύξησης του ορίου ηλικίας στα 67 στο μέλλον.
