Γράφει η Ηλέκτρα Αλευρίτη
Oσο η πανδημία του κορονοϊού εξελίσσεται και τα πράγματα στη χώρα μας δεν έχουν ξεφύγει και κινούνται εντός των αναμενόμενων προβλέψεων, λόγω των έγκαιρων μέτρων που έχει επιβάλλει η κυβέρνηση, έχουν ξεκινήσει πολλοί να διερωτώνται…Πώς θα είναι η επόμενη μέρα; Θα αντέξει η οικονομία; Τι θα γίνει με τις εταιρείες του τουρισμού που πλήττονται; Θα κάνουμε φέτος… καλοκαίρι;
Τις ακριβείς απαντήσεις, για να είμαστε ειλικρινείς, δεν μπορεί να τις δώσει κανείς μέχρι στιγμής, καθώς ο ιός πάντα μας εκπλήσσει. Ούτε η κυβέρνηση, ούτε οι γιατροί, ούτε οι επιδημιολόγοι… Μπορούμε, όμως, να δούμε τι εκτιμούν τα στελέχη της τουριστικής αγοράς -και ειδικά της αεροπορικής- και τι μας απαντούν στις παρακάτω, κοινές ερωτήσεις:
1. Βρισκόμαστε σε μια πρωτοφανή κρίση για τον παγκόσμιο τουρισμό και τις αεροπορικές εταιρείες. Θεωρείτε ότι θα κλείσουν πολλές αεροπορικές/τουριστικές επιχειρήσεις (τουριστικά γραφεία, εταιρείες κρουαζιέρας, ξενοδοχεία) μετά ή κατά τη διάρκεια της πανδημίας; Ποια προβλήματα θα αντιμετωπίσουν και για τι ποσά μιλάμε;
2. Οσες επιβιώσουν, θα μπορέσουν να επανέλθουν χωρίς να την … πληρώσει ο καταναλωτής; Αναφέρομαι προφανώς σε μια πιθανή αύξηση στην τιμή των εισιτηρίων/πακετών το φθινόπωρο ή τον χειμώνα.
3. Η χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό έχει χαθεί; Ποια είναι η άποψή σας με τα μέχρι τώρα στοιχεία; Ακόμα κι αν εμείς το ξεπεράσουμε σύντομα, οι αγορές στις οποίες απευθυνόμαστε (Αμερική, Γερμανία, Γαλλία κτλ) πλήττονται βαριά…
Οι απαντήσεις που θα ακολουθήσουν δόθηκαν τις πρώτες ημέρες του Απριλίου…
Το κοινό όλων των εκτιμήσεων είναι η ανάγκη ενίσχυσης των τουριστικών επιχειρήσεων και των αεροπορικών εταιρειών, προκειμένου να επιβιώσουν, ενώ οι περισσότερες εκτιμήσεις συγκλίνουν σε ένα δύσκολο τουριστικά καλοκαίρι.
Καλλίνικος Καλλίνικος | Executive vice president of Goldair
• Θεωρώ ότι είναι πολύ πρώιμο να συζητάμε για το μέγεθος της ζημίας στην αεροπορική αγορά, μην γνωρίζοντας τον χρονικό ορίζοντα. Προφανώς τα νούμερα είναι τεράστια για την παγκόσμια οικονομία και κυρίως για την κοινότητα των αεροπορικών εταιρειών και των εταιρειών επίγειας εξυπηρέτησης και αεροδρομίων που πλήττονται περισσότερο από όλους τους κλάδους. Το βασικότερο πρόβλημα που θα αντιμετωπίσουμε την επόμενη μέρα είναι το αίσθημα υγειονομικής ασφάλειας, που θα επηρεάσει τους επιβάτες στην απόφαση τους για μετακίνηση τόσο για τον προορισμό όσο και για το μέσο μεταφοράς.
• Το πιο σημαντικό είναι να έρθει η επόμενη ημέρα, που όπως εκτιμώ θα υπάρχει μια σημαντική ευρωπαϊκή υποστήριξη στον τομέα των αερομεταφορών για τις ευρωπαϊκές εταιρείες, στο να διατηρήσουν ένα ελάχιστο πρόγραμμα πτήσεων. Θεωρώ ότι δεν θα παίζει ρόλο η τιμή του εισιτήριου για το αν θα μετακινηθεί ο επιβάτης, αλλά κυρίως το αίσθημα υγειονομικής ασφάλειας.
• Δυστυχώς από ότι φαίνεται η τουριστική χρονιά του 2020 έχει χαθεί, όσο αισιόδοξοι και εάν είμαστε. Ολες οι αγορές που μας αφορούν πλήττονται και αυτές με μεγάλη σφοδρότητα, ακόμα μεγαλύτερη από τη χώρα μας και συνεπώς θα έχουν τα δικά τους προβλήματα να επιλύσουν. Ελπίζω ότι το δεύτερο μισό του 2020 θα έχουμε μια επανεκκίνηση του τουρισμού, με δυνατότητα επιμήκυνσης της περιόδου μέχρι το τέλος του έτους, ώστε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο προετοιμασμένοι για το 2021 και να στηρίξουμε τους μεγάλους χαμένους που είναι οι εργαζόμενοι στον τουρισμό και η ελληνική οικονομία.
Μαρία Αλιφραγκή | Iδιοκτήτρια του τουριστικού γραφείου Signature Travel
• Αν συνεχιστεί η κρίση και μέσα στο καλοκαίρι πιστεύω ότι πολλές επιχειρήσεις δεν θα αντέξουν. Αυτό φαίνεται και από την πολιτική που ακολουθούν στις παρακρατήσεις των προκαταβολών και στην προσπάθειά τους να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα των καταναλωτών για τις οικονομικές τους ανά-γκες, ενώ σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία σε περιπτώσεις force majeur υποχρεούνται να τα επιστρέψουν χωρίς παρακρατήσεις ακυρωτικών.
• Οι εταιρείες είναι εμπορικές επιχειρήσεις με σκοπό το κέρδος. Στην ελεύθερη αγορά υπάρχει προσφορά και ζήτηση. Θέλω να πιστεύω ότι καταρχάς θα δώσουν κίνητρα στους καταναλωτές με προσιτές προσφορές για κάθε ταξίδι. Σε ότι αφορά στα τουριστικά γραφεία, πιστεύω ότι θα κινηθούν στα χαμηλότερα επίπεδα κέρδους, προκειμένου να κερδίσουν την εμπιστοσύνη της πελατείας τους.
• Εμείς έχουμε ακυρώσεις για τα γκρουπ από το εξωτερικό ήδη 50% και δεν ξέρω πώς θα συνεχιστεί. Πιστεύω πολύ στην τοπική αγορά και ήδη ετοιμάζουμε προσφορές για τον Ελληνα ταξιδιώτη, καθώς ανήκει στην κατηγορία που δεν χρειάζεται πολλά μέσα μετακίνησης και θα του είναι σαφώς πιο εύκολο να αποδράσει στην όμορφη πατρίδα μας.
Ντίνος Φραντζεσκάκης | Διευθύνων σύμβουλος της Discover the World GR & CY-
μέλος ΔΣ Συνδέσμου Αντιπροσώπων Αεροπορικών Εταιρειών (ΣΑΑΕ)
• Απαντώντας την πρώτη και τη δεύτερη ερώτηση μαζί, ο πιο ευαίσθητος κρίκος της αλυσίδας του τουρισμού και όχι μόνο είναι οι αερομεταφορές. Η ναυτιλία και το εμπόριο, επίσης, εξαρτώνται άμεσα από τις αεροπορικές μεταφορές, οι οποίες αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε μια πρωτοφανή και πρωτόγνωρη δίνη, η οποία ξεπερνάει κατά πολύ σε μέγεθος, διάρκεια και οικονομικά μεγέθη την κρίση των δίδυμων πύργων του 09/2011. Οι αλυσιδωτές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία αλλάζουν προς το χειρότερο μέρα με την ημέρα.
Ενας πρόχειρος υπολογισμός της ΙΑΤΑ αναφέρει ότι τα διαφυγόντα έσοδα των αεροπορικών εταιρειών μέχρι σήμερα ανέρχονται στο -71% και στα $252 δισ. το δεύτερο τρίμηνο εφέτος, σε σχέση με το 2019. Η συνολική ζημία στο τέλος του Ιουνίου υπολογίζεται σε $39 δισ. και η εξάντληση αποθεμάτων μετρητών στα $61 δισ.
Επιπλέον, οι διαθεσιμότητες και οι απολύσεις ανθρώπινου δυναμικού, αυτή τη στιγμή ανέρχονται σε δεκάδες χιλιάδες ατόμων και μεγαλώνει μέρα με τη μέρα. Η πίεση στις κυβερνήσεις να παράσχουν οικονομικές ενισχύσεις και μειώσεις τελών και φόρων αυξάνεται και ήδη η κυβέρνηση της Αγγλίας εξετάζει να καλύψει τους μισθούς 36 χιλιάδων υπαλλήλων της ΒΑ που βγήκαν σε διαθεσιμότητα. Αλλη μία μεγάλη εταιρεία ζήτησε οικονομική ενίσχυση $550 εκατ. σε εγγυήσεις δανείων κ.λπ.
Οι κατασκευαστικές εταιρίες και οι εταιρείες Leasing παρακολουθούν με αγωνία τις εξελίξεις και αναμένουν καταιγισμό ακυρώσεων ή παράτασης παραγγελιών και παραδόσεων αεροσκαφών στο αόριστο μέλλον.
Ενα μεγάλο ερώτημα είναι τι θα γίνει με τις επιστροφές ακυρωμένων εισιτηρίων που ανέρχονται στο ιλιγγιώδες ποσό των $39 δισ., καθώς οι εταιρείες δεν εισπράττουν χρήματα από νέες κρατήσεις και άρα δεν διαθέτουν τα μετρητά για επιστροφές. Είναι το γνωστό σύνδρομο του «Bank run» που γίνεται με τις τράπεζες, καλή ώρα, σε εποχές κρίσης.
Από την άλλη, βρίσκεται η εποπτεύουσα ΙΑΤΑ η οποία εκπροσωπεί τις εταιρείες-μέλη της, και αδυνατεί να αποφασίσει έγκαιρα, παρατείνοντας τις τακτικές πληρωμές των πρακτορείων στο BSP ή αποφασίζοντας για την επιστροφή οφειλόμενων στα πρακτορεία από ακυρώσεις, κάτι σαν τα Ηνωμένα Εθνη δηλαδή. Στο τέλος θα έχουμε απώλειες από το κλείσιμο των ταξιδιωτικών γραφείων ως των πιο αδύναμων κρίκων.
Δυστυχώς, προκύπτει από μελέτες που γίνονται για την επόμενη μέρα από μεγάλες εταιρείες ότι η επανεκκίνηση, σε έξι μήνες μετά τη λήξη της πανδημίας θα είναι πολύ αδύναμη, σε ένα εντελώς διαφορετικό τοπίο με διαφορετικούς πρωταγωνιστές και πιθανόν συμμαχίες. Το ερώτημα που προκύπτει εάν θα ωφεληθούν οι καταναλωτές και ο ελληνικός τουρισμός είναι μάλλον αβέβαιο και για το 2021. Οι εταιρείες που θα διασωθούν θα είναι λιγότερες και οι επιλογές των επιβατών επίσης, άρα οι τιμές μεσοπρόθεσμα θα αυξηθούν αρκετά, ίσως να επιστρέφουμε στην δεκαετία του ’70, όταν το αεροπορικό ταξίδι ήταν για λίγους.
Σταύρος Δαλιάκας | Εμπορικός διευθυντής της Ellinair
• Η κρίση έχει επηρεάσει όλες τις αεροπορικές εταιρείες και το 90% του παγκόσμιου στόλου είναι στο έδαφος. Η ΙΑΤΑ έχει κάνει μια εκτίμηση πως παγκοσμίως οι αεροπορικές εταιρείες θα χρειασθούν τουλάχιστον $260 δισ. για να ανακάμψουν. Ηδη γίνονται συζητήσεις για κρατικές ενισχύσεις. Δυστυχώς, όπως φαίνεται πολλές εταιρείες δεν θα μπορέσουν να επιβιώσουν.
• Αν κάποιες εταιρείες δεν επιβιώσουν και μειωθεί ο αριθμός τους, το τοπίο θα διαφοροποιηθεί και θα υπάρξουν αρνητικές συνέπειες. Ο ανταγωνισμός θα περιοριστεί με αρνητικές επιπτώσεις στην αεροπορική βιομηχανία. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε την ανάγκη να υπάρξει και στην Ελλάδα κρατική στήριξη των αερομεταφορών και των τουριστικών επιχειρήσεων, για να μπορέσει να επανέλθει ο βασικός κλάδος του τουρισμού.
• Οι ενδείξεις μέχρι τώρα είναι πως η φετινή χρονιά κινδυνεύει να χαθεί. Η ανάκαμψη πρέπει να είναι συνολική για όλους τους συντελεστές του τουρισμού. Αν δεν ανακάμψουν και οι χώρες αποστολής δεν θα υπάρχουν επισκέπτες.
Μιχάλης Φλεριανός | Πρόεδρος του Συνδέσμου Αντιπροσώπων Αεροπορικών Εταιρειών (ΣΑΑΕ) και γενικός διευθυντής της Gold Star Aviation
• Η κατάσταση στον χώρο των αερομεταφορών είναι περισσότερο από δραματική, με την καθήλωση των αεροσκαφών να υπερβαίνει το 90% του παγκοσμίου στόλου. Η τύχη πολλών αεροπορικών εταιρειών είναι αβέβαιη και το κόστος της κρίσης αυτής, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις της ΙΑΤΑ υπερβαίνει τα $250 δισ. ΗΠΑ.
• Ο άγνωστος χ στην εξίσωσή μας, είναι η επόμενη μέρα. Είναι πολύ πιθανό, αρχικά, να υπάρξουν νέοι κανονισμοί και συνθήκες μεταφοράς, με πιθανό αποτέλεσμα την αύξηση των τιμών.
• Η χρονιά για τον τουρισμό θα είναι πολύ δύσκολη. Ο κόσμος θα θέλει να «διασκεδάσει» την πίεση, την οποία θα έχει υποστεί στο διάστημα της κρίσης αυτής. Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν θα μπορεί να το κάνει, είτε για οικονομικούς λόγους είτε για λόγους υγιεινής και ασφάλειας. Θεωρώ ότι αυτή τη στιγμή είναι σαν να ασκείται πίεση σε ένα ελατήριο, το οποίο διαρκώς πιέζεται προς τη βάση του. Αν η πίεση δεν είναι τόση όση να το καθηλώσει και δεν επανέλθει άμεσα, τότε ο χρόνος επαναφοράς στην «κανονικότητα» θα είναι μακρύς.
Δημήτρης Δημητρίου | Head of sales and services της Asian Aviation
• Μιλάμε για ζημιές σε δισεκατομμύρια ευρώ. Οποιες εταιρείες δεν είναι κρατικές, δεν θα λάβουν στήριξη από τις κατά τόπους κυβερνήσεις και δεν έχουν τα απαραίτητα αποθεματικά, είναι αναμενόμενο να καταρρεύσουν. Τα πάντα είναι σχετικά.
• Αύξηση των τιμών επί τούτου, δεν αναμένεται να υπάρξει. Επίσης, δεν πιστεύω ότι τα «λουκέτα» θα είναι τόσο γενικευμένα, ούτως ώστε να υπάρξει έλλειψη πτήσεων στην αγορά, με αποτέλεσμα ζήτηση που ξεπερνά κατά πολύ την προσφορά. Το αντίθετο μάλλον, οι περισσότερες αεροπορικές ετοιμάζουν come back με πολλά promo.
• Τα πάντα είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων. Ελπίζουμε η συνάρτηση να έχει αποτέλεσμα με θετικό πρόσημο για όλη την ελληνική αγορά.
Γιάννης Λιδάκης | Εμπορικός διευθυντής της Sky Express
• Τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν είναι πρωτόγνωρα, αλλά και τεράστια και δυστυχώς δεν υπάρχει καθαρός ορίζοντας λήξης της όλης κατάστασης. Αυτή τη στιγμή οι αγορές των αερομεταφορών και του τουρισμού έχουν καθηλωθεί. Και φυσικά, όλες οι επιχειρήσεις του χώρου έχουν σοβαρό πρόβλημα. Ακυρώσεις κρατήσεων, κλείσιμο προσωρινό ή μόνιμο ξενοδοχείων, μείωση δρομολογίων, αναστολή εργασίας προσωπικού αεροπορικών εταιρειών, ακόμη και πτωχεύσεις. Ολη αυτή η κατάσταση έχει δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα ρευστότητας. Και όλο αυτό υπάρχει σε παγκόσμια κλίμακα, καθώς είδαμε και εταιρείες κολοσσούς να καταφεύγουν σε έκτακτα μέτρα.
• Αυτός είναι ο στόχος μας και η επιθυμία μας. Δεν θέλουμε να επιβαρυνθούν οι πελάτες μας, ούτε θέλουμε να μειωθεί η αεροπορική κίνηση. Αντιθέτως, θέλουμε να επιστρέψουμε στην κατάσταση που ήμασταν όλοι, έχοντας επιμερίσει δίκαια τις δυσκολίες. Ειδικά εμείς στη Sky Express που εξυπηρετούμε τις άγονες γραμμές και είμαστε η εταιρεία που συνδέει ακριτικά και μικρά νησιά με το κέντρο, έχουμε έναν λόγο παραπάνω να θέλουμε να μην επηρεαστεί η λειτουργικότητα μας. Γι’ αυτό και θα χρειαστεί στήριξη από την πολιτεία σε αυτή τη δύσκολη φάση που περνάμε. Είναι αναγκαία για να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε τη δυσκολία και να συνεχίσουμε να εξυπηρετούμε κάθε γωνιά της Ελλάδος, όπως κάνουμε με επιτυχία μέχρι σήμερα.
• Δεν μπορούμε να το πούμε με βεβαιότητα, αν δεν ξέρουμε ποια θα είναι η εξέλιξη στο υγειονομικό σκέλος. Πόσο θα κρατήσει η καραντίνα, τι θεραπείες θα υπάρξουν, πόσο θα διαρκέσει όλη αυτή η περιπέτεια; Υπάρχει, επίσης, άλλη μία παράμετρος. Ακόμα κι αν εμείς το ξεπεράσουμε σύντομα, αν οι αγορές στις οποίες απευθυνόμαστε και από τις οποίες εξαρτιόμαστε (Αμερική, Γερμανία, Γαλλία κ.λπ.) πλήττονται βαριά, αυτό θα επηρεάσει και εμάς. Μέχρι τώρα η ζημιά είναι ανυπολόγιστη. Το πρώτο μέρος της τουριστικής περιόδου έχει ήδη χαθεί. Κάτι που ίσως αφήνει χαραμάδα αισιοδοξίας είναι ότι επειδή στη χώρα μας έχουμε καλό καιρό για πολλούς μήνες, μπορεί προς το τέλος της παραδοσιακής τουριστικής σεζόν να έχουμε κάποια πρόσθετη κίνηση που θα τόνωνε τα πράγματα. Είναι νωρίς πάντως για να πούμε αν η χρονιά έχει χαθεί ολοκληρωτικά ή όχι.
Γιώργος Αθανασίου | Country manager της Alitalia σε Ελλάδα, Ισραήλ, Κύπρο, Τουρκία, Μάλτα
• Αναμφισβήτητα, οι αεροπορικές εταιρείες και οι τουριστικές επιχειρήσεις είναι μεταξύ των τομέων που έχουν δεχτεί πολύ ισχυρό πλήγμα, εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού, ωστόσο δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τον πλήρη αντίκτυπο της έκτακτης αυτής κατάστασης, δεδομένου ότι είναι ένα φαινόμενο σε εξέλιξη. Η οικονομική ικανότητα των επιχειρήσεων να διαχειριστούν την ταμειακή τους ρευστότητα στην τρέχουσα κατάσταση θα συντελέσει αποφασιστικά στη μελλοντική εξέλιξή τους. Η πρωτοφανής αυτή πρόκληση σίγουρα δημιουργεί θέματα επιβίωσης επιχειρήσεων και διασφάλισης θέσεων εργασίας που χρήζουν υποστήριξης.
• Θεωρώ ότι πρέπει να ληφθούν εγκαίρως όλες οι πρωτοβουλίες (κρατικές και όχι μόνο) και τα απαραίτητα μέτρα στήριξης που θα βοηθήσουν στην ανάκαμψη του τομέα. Είναι κομβικό. Τα διδάγματα της κρίσης του COVID-19 πρέπει να αξιολογηθούν και να αξιοποιηθούν κατά τον σχεδιασμό της επαναφοράς, διασφαλίζοντας επίσης ότι μετά την επανεκκίνηση ο καταναλωτής δεν θα επωμισθεί επιπρόσθετο οικονομικό βάρος. Επιπλέον, μην ξεχνάμε ότι θα καταστεί αναγκαίο να εργασθούμε πολύ και στο κομμάτι της καταναλωτικής/αγοραστικής «εμψύχωσης», δεδομένου ότι ο φόβος δεν θα εξαλειφθεί εύκολα από τον νου του καταναλωτή.
• Η κρίση επηρεάζει άμεσα την Ελλάδα, καθώς ο τουρισμός στη χώρα μας αποτελεί το ένα τέταρτο του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, αναδεικνύοντας την καταλυτική σημασία του για την εθνική οικονομία. Ωστόσο, δεν μπορούμε να πούμε ότι η χρονιά έχει χαθεί και πιστεύω ότι δεν θα χαθεί. Λαμβάνοντας υπόψη ότι κάποιες χώρες, όπως η Κίνα, φαίνεται ότι βγαίνουν από την κρίση του κορονοϊού, ενώ άλλες, όπως η Ιταλία, βρίσκονται στην κορυφή της μετάδοσης του και αναμένεται η καθοδική του πορεία, μας ενθαρρύνει να ελπίζουμε ότι ίσως να είναι και από τις πρώτες αγορές που θα ανακάμψουν, από την αρχή της καλοκαιρινής περιόδου τουριστικά και όχι μόνο. Για το 2020 η Alitalia έχει επενδύσει στις εποχιακές καλοκαιρινές πτήσεις στην Ελλάδα ακόμα περισσότερο από τις προηγούμενες χρονιές, προσθέτοντας (πέρα των κλασσικών μας δρομολογίων: Ηράκλειο, Μύκονο, Θεσσαλονίκη, Ρόδο, Κέρκυρα) νέους προορισμούς όπως Ζάκυνθο, Πρέβεζα, Κάρπαθο και Σκιάθο.
Γενικά, κρίνω ότι σταδιακά θα ανοίξουν και οι αγορές και θα ξεκινήσει η ανάκαμψη. Μακροοικονομικά, σε παγκόσμιο και τοπικό επίπεδο (για την Ελλάδα), οι απώλειες στις οικονομίες είναι τόσο μεγάλες που θεωρώ ότι η ελαστικότητα που μέχρι τώρα (και για μερικούς ακόμα μήνες) δείχνουν, δεν θα μπορέσει να συνεχιστεί και οι τουριστικές υπηρεσίες θα πρέπει με κάθε τρόπο να επανεκκινηθούν, διατηρώντας βέβαια τα κατάλληλα μέτρα υγιεινής για τους τουρίστες, αλλά και για τους εργαζόμενους, διότι από ό,τι φαίνεται ο κορονοϊός ήρθε για να μείνει, και όλοι εμείς πρέπει να μάθουμε σιγά σιγά να ζούμε με αυτή την απειλή, έως ότου βρεθεί μια αποτελεσματική θεραπεία για την αντιμετώπισή του.
Γιάννης Ρέτσος | Πρόεδρος ΣΕΤΕ
Στο εν λόγω αφιέρωμα δεν θα μπορούσε να μη συμπεριληφθεί η διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στις αρχές Απριλίου ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, Γιάννης Ρέτσος.
Σε ερώτηση του Airnews για τις συζητήσεις που γίνονται με τις αεροπορικές εταιρείες και τους αερολιμένες, απάντησε ότι ο ΣΕΤΕ βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τους αερομεταφορείς και τα αεροδρόμια, ενώ δήλωσε, μάλιστα, ότι το Αεροδρόμιο Αθηνών είναι πρόθυμο να παραχωρήσει κάποιους χώρους του για massive tests των τουριστών που θα έρθουν το καλοκαίρι.
Να σημειώσουμε ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο, εφόσον όλα πάνε καλά με την πανδημία στη χώρα μας, να δεχόμαστε τουρίστες το καλοκαίρι που να διαθέτουν πιστοποιητικά υγείας ή να γίνονται τα λεγόμενα «γρήγορα τεστ» για την ανίχνευση του κορονοϊού, όταν οι τουρίστες προσγειώνονται στο αεροδρόμιο, και εφόσον είναι αρνητικοί στο τεστ, να μπορούν να περάσουν στην χώρα και να απολαύσουν τις διακοπές τους.
«Τα θέματα που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν την αμέσως επόμενη μέρα κινούνται σε δύο άξονες: Θέματα επιβίωσης και θέματα ανταγωνιστικότητας. Τα θέματα επιβίωσης έχουν να κάνουν με τη χρηματοδότηση και τη ρευστότητα, δηλαδή κεφάλαια κίνησης για την επανεκκίνηση. Τα θέματα ανταγωνιστικότητας έχουν να κάνουν με τα εργαλεία που μπορούν να ανακτηθούν, πελατεία και αγορές. Αυτά αφορούν στη μείωση των συντελεστών ΦΠΑ, σε διαμονή, εστίαση, τουριστικό πακέτο και γενικότερα στις μεταφορές, και βέβαια ένα στοχευμένο πρόγραμμα προβολής, το οποίο θα εστιάσει εκεί που δυνητικά θα μπορούσε να κερδιθεί πελατεία τη χρονιά που τρέχει», σημείωσε.
«Η εσωτερική αγορά φέτος θα κληθεί να παίξει ένα σημαντικό ρόλο στην τόνωση της εγχώριας ζήτησης. Η εξέλιξη αυτή δεν θα έχει κάποια ουσιαστική θετική επίπτωση στο ΑΕΠ της χώρας και στα δημοσιονομικά, αλλά είναι μία τονωτική ένεση για τις επιχειρήσεις, για να μπορέσουν να διανύσουν τους δύσκολους μήνες του 2020.
Από τις αγορές του εξωτερικού, θα μπορούσε να υπάρχει στόχευση σε χώρες, οι οποίες έχουν καταφέρει να τα πάνε καλά στην υγειονομική διαχείριση της πανδημίας. Ως τέτοια παραδείγματα αυτή τη στιγμή θα μπορούσαν να αναφερθούν το Ισραήλ, η Κύπρος, ο Λίβανος και τα Βαλκάνια, από τα οποία προέρχεται ένα μεγάλο μέρος, περίπου 10 εκατ. των οδικών μας αφίξεων. Ο εφικτός στόχος, λαμβάνοντας πάντα υπόψη ότι το δεύτερο τρίμηνο θα είναι μηδενικό, είναι να επιτευχθεί επανεκκίνηση στο τρίτο τρίμηνο και ουσιαστική ανάκαμψη και προσπάθεια ανάκτησης αυτών που έχουν χαθεί φέτος στο τέταρτο τρίμηνο. Δηλαδή, θα μπορούσε ο τουρισμός από τον Αύγουστο και μετά, Σεπτέμβριο, Οκτώβριο, Νοέμβριο, να επιχειρήσει να ανακτήσει μέρος των απωλειών.»
Το μήνυμα της αισιοδοξίας
«Η Ελλάδα χρησιμοποιείται διεθνώς ως χώρα υπόδειγμα, που έκανε εγκαίρως αυτό που έπρεπε για να προστατευθεί από έναν κίνδυνο πρωτοφανή. Η χώρα μας έχει ισχυροποιήσει το brand της πλέον και αυτό θα κεφαλαιοποιηθεί τουριστικά, όταν έρθει η ώρα, με τις απαιτούμενες ενέργειες. Με την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης αυτής της πανδημίας, θα είμαστε τραυματισμένοι τουριστικά, οικονομικά και κοινωνικά. Oμως έχουμε φτιάξει δομές, έχουμε τα εργαλεία, τις ιδέες, το προϊόν και το brand εκείνο για να επανέλθουμε πάρα πολύ σύντομα», κατέληξε ο κος Ρέτσος, και έτσι θα κλείσουμε και εμείς το αφιέρωμά μας.
