Γράφει ο Αλέξης Αντιμάντο
Όσο κι αν η Ευρώπη θεωρείται από πολλούς αλλά και αυτοπροβάλλεται ως ένα μεγάλο βαθμό ενωμένη και ομογενοποιημένη, η πρόσφατη πανδημική κρίση έδειξε ότι μάλλον το αντίθετο ισχύει. Πράγματι με την εμφάνιση της πανδημίας στη Γηραιά Ήπειρο οι χώρες, η μία μετά την άλλη, τράβηξαν καλώς ή κακώς η κάθε μια τον δικό της δρόμο, με τις κυβερνήσεις να επιβάλλουν lockdown και κλείσιμο των συνόρων. Ο συντονισμός και η συνεργασία μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών σε ό,τι αφορά τα θέματα της οικονομίας και της αγοράς κινήθηκαν σε πολύ χαμηλό επίπεδο,με τη κάθε χώρα να πράττει τα δέοντα προκειμένου να διαφυλάξει την δημόσια υγεία των πολιτών της και να βάζει μοιραία την οικονομία σε δεύτερο πλάνο.
Η Ευρώπη απροετοίμαστη και η συνθήκη Σένγκεν στον «πάγο»
Η έλλειψη στενής συνεργασίας, συντονισμού και κοινής γραμμής στην Ευρώπη και ειδικά εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης φανέρωσε τον κατακερματισμένο χαρακτήρα της και επέτεινε το οικονομικό χάος που προκάλεσε ο κορονοϊός στις αγορές. Ασφαλώς από όλο αυτό δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστος και ο κλάδος των αερομεταφορών, που μέχρι την ανακοίνωση των οδηγιών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις αεροπορικές μεταφορές,στα μέσα Μαΐου, κινούνταν πραγματικά στα τυφλά. Αλλά ακόμα και μετά την έκδοση των κοινών οδηγιών, η κατάσταση για τις αερομεταφορές δεν βελτιώθηκε αφού το κάθε κράτος-μέλος της ένωσης προσαρμόζει τις κατευθυντήριες γραμμές που δόθηκαν από την Επίτροπο Μεταφορών ανάλογα με τις συνθήκες και τις ανάγκες του.
Επιπλέον, το άτυπο πάγωμα της συνθήκης Σένγκεν, μιας από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης που καταργεί τον έλεγχο στα κοινά σύνορα και επιτρέπει την ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών των χωρών-μελών, επέφερε με τη σειρά του βαρύ πλήγμα στην απρόσκοπτη λειτουργία των αεροπορικών μεταφορών. Κι αυτό γιατί στην φάση που βρισκόμαστε πλέον, εναπόκειται στην διακριτική ευχέρεια αλλά και στην πρωτοβουλία του κάθε κράτους να καταρτίσει διμερείς συμφωνίες με άλλες χώρες, προκειμένου να αποκατασταθούν οι αερομεταφορές μεταξύ τους αφενός και αφετέρου για να ρυθμιστεί το πλαίσιο λειτουργίας αυτών.
Η απουσία συντονισμένης ευρωπαϊκής δράσης τροχοπέδη για γρήγορη ανάκαμψη και απειλή για την ανταγωνιστικότητα της αγοράς
Σε πρόσφατη συνέντευξη του, στο πλαίσιο του World Aviation Festival, ο διευθύνων σύμβουλος της ουγγρικής αεροπορικής εταιρίας χαμηλού κόστους Wizz Air Γιόσεφ Βάραντι, ανέφερε πως αν η Ευρώπη είχε υιοθετήσει μια πιο συντονισμένη προσέγγιση στην πανδημική κρίση, ο μεν οικονομικός αντίκτυπος θα ήταν πιο περιορισμένος, η δε ανάκαμψη θα ήταν σαφώς ταχύτερη. Ο Βάραντι επισήμανε την πρόκληση που αποτελεί για κάθε αερομεταφορέα η προσαρμογή και συμμόρφωση στα διάφορα μέτρα που επιβάλλει το κάθε κράτος στην Ευρώπη και αναφέρθηκε συγκεκριμένα στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η δική του εταιρία, που πετάει σε 45 διαφορετικές χώρες που μεταξύ τους έχουν διαφορετικούς κανόνες και διαδικασίες.
Εξάλλου, στην ανάγκη διαμόρφωσης κοινής ευρωπαϊκής γραμμής για την καλύτερη αντιμετώπιση της κρίσης στις αεροπορικές μεταφορές εξαιτίας του COVID-19 είχε αναφερθεί πρόσφατα και η Ισπανίδα Υπουργός Οικονομικών Νάντια Καλβίνιο. Συγκεκριμένα η Καλβίνιο έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για το μέλλον της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκης αεροπορικής αγοράς, εάν δεν συντονιστούν οι προσπάθειες οικονομικής διάσωσης των αεροπορικών εταιριών της ένωσης. Ακόμα, τόνισε ότι θα πρέπει μέσω ενός ευρωπαϊκου ταμείου ανασυγκρότησης να ισορροπηθεί η βοήθεια που δίνουν τα κράτη-μέλη στις εταιρίες τους και έτσι να αποφευχθεί το φαινόμενο οι αερομεταφορείς των οικονομικά ισχυρών χωρών να λαμβάνουν μεγαλύτερη υποστήριξη από αυτούς των πιο φτωχών κρατών.
Για να κάνουμε πάντως τον δικηγόρο του διαβόλου, θα μπορούσαμε να πούμε ότι εκ των υστέρων πολλά μπορεί να υποστηρίξει ο καθένας, για μια κρίση που όμοια της δεν έχει υπάρξει και που κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει. Η ουσία είναι ότι ο χρόνος δεν γυρίζει πίσω, οπότε τα ευρωπαϊκά κράτη καλούνται να αντιμετωπίσουν με μεγαλύτερη πλέον ενότητα την χαοτική κατάσταση που επικρατεί στον κλάδο των αεροπορικών μεταφορών εξαιτίας του COVID-19 αλλά και να χρησιμοποιήσουν αυτή τη κρίση για να θωρακιστούν και να προετοιμαστούν καλύτερα για το πάντα αβέβαιο μέλλον.
