Το πρόγραμμα μαχητικού αεροσκάφους F-35 Lightning II των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ έλαβε πρόσφατα μια ανεπιθύμητη ενημέρωση.
Οι συμβάσεις των Lot 18 και 19 για τους κινητήρες F135 του F-35 έχουν καθυστερήσει έξι μήνες, μεταφερόμενες στις αρχές του 2026.
Το μαχητικό πέμπτης γενιάς, που αναπτύχθηκε από τη Lockheed Martin μέσω του τμήματος Skunk Works, έχει φέρει επανάσταση στην αεροπορική ισχύ της Πολεμικής Αεροπορίας, του Ναυτικού, των Πεζοναυτών και μιας αυξανόμενης λίστας 19 συμμάχων χωρών. Ωστόσο, το αυξημένο κόστος σε συνδυασμό με τις επιδόσεις που δεν πλησιάζουν τις προσδοκίες έχουν προκαλέσει έντονη κριτική.
Υπερβολικό Κόστος και Καθυστερήσεις
Οι κινητήρες F135, ισχυροί afterburning turbofan, κατασκευάζονται από την Pratt & Whitney, θυγατρική της Raytheon, και τροφοδοτούν και τις τρεις παραλλαγές της σειράς F-35 με ώση 43.000 λίβρες. Οι πρόσφατες καθυστερήσεις στην παράδοση των κινητήρων δεν συνοδεύτηκαν από επεξηγήσεις για τα αίτια. Το F-35 αποτελεί σημαντικό άλμα στην αμυντική τεχνολογία για τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους, αλλά δεν είναι χωρίς προβλήματα.
Το πρόγραμμα έχει εξελιχθεί στο πιο δαπανηρό πρόγραμμα προμηθειών στην ιστορία της στρατιωτικής βιομηχανίας, ξεπερνώντας ακόμη και την ατομική βόμβα και το Boeing B-29 της περιόδου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η γραμμή παραγωγής φιλοξενείται μάλιστα στο εργοστάσιο «Bomber Plant» της Πολεμικής Αεροπορίας, που είχε δημιουργηθεί για την παράδοση δεκάδων χιλιάδων αεροσκαφών κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Αν και η καθυστέρηση είναι συνηθισμένο μοτίβο για τη Lockheed Martin και άλλους Αμερικανούς αμυντικούς προμηθευτές, πρόσφατα εγκρίθηκαν δύο ακόμη lots για 300 αεροσκάφη συνολικής αξίας 24 δισ. δολαρίων. Το Joint Program Office αναφέρει ότι «we plan to definitize Lot 18 and award the Lot 19 contract for engines in spring 2026».
Η Στρατηγική Αξία του F-35
Παρά τις κριτικές για το κόστος, η οπτική της στρατιωτικής αξίας του F-35 είναι εντυπωσιακή. Η εκτεταμένη χρήση stealth μαχητικών αλλάζει το στρατηγικό πλεονέκτημα υπέρ των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, καθιστώντας δύσκολη την αντιμετώπιση από αντιπάλους όπως η Ρωσία και η Κίνα.
Η χρήση κοινού αεροσκάφους για όλες τις υπηρεσίες απλοποιεί σημαντικά τη στρατιωτική λογιστική και με ένα «εξαιρετικό» σύστημα όπως ένα μαχητικό πέμπτης γενιάς, αυτό αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία. Η επένδυση σε μια πολυεθνική, παγκόσμια δύναμη F-35 ενισχύει τις συμμαχίες των δυτικών αεροπορικών δυνάμεων με τρόπο που κανένας αντίπαλος δεν μπορεί να ανταγωνιστεί.
Η περιορισμένη δύναμη των F-22 Raptors εξακολουθεί να θεωρείται το απόλυτο μαχητικό, ενώ το ρωσικό Su-57 Felon παράγεται σε ελάχιστους αριθμούς και το κινεζικό J-20 Mighty Dragon μπορεί να φτάνει τα επίπεδα του F-22, αλλά ο παγκόσμιος στόλος σχεδόν 1.300 F-35 υπερτερεί σημαντικά.
Η Σημασία της Αεροπορικής Ισχύος
Το F-35 μπορεί να έχει αδυναμίες, αλλά αποτελεί αξιόπιστη άμυνα και αποτροπή απέναντι σε επιθετικούς περιφερειακούς παίκτες, όπως η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας και η επιθετική Ρωσία. Οι επιδόσεις του αεροσκάφους έναντι J-20 και Su-57 είναι αμφισβητήσιμες, αλλά η στρατηγική χρήση του F-35 εξουδετερώνει αυτό το πλεονέκτημα.
Η παγκόσμια συμμαχία με συνεργαζόμενες αεροπορικές δυνάμεις, που μοιράζονται συστήματα, πόρους, δεδομένα και εμπειρία, δημιουργεί ένα προστατευτικό «τείχος» απέναντι σε οποιονδήποτε εχθρό στον αέρα, τη θάλασσα ή τη γη. Το Lightning II τιμά την κληρονομιά του Kelly Johnson, ιδρυτή των Skunk Works, όχι μόνο φέρνοντας το όνομα του πρώτου του σχεδίου (P-38 Lightning), αλλά και επανακαθορίζοντας ξανά την έννοια της αεροπορικής ισχύος.
Η κριτική για τη διαδικασία προμήθειας του F-35 είναι δικαιολογημένη, αλλά «Fat Amy» (το ανεπίσημο παρατσούκλι του F-35) παραμένει ένα από τα ισχυρότερα όπλα ενάντια στην άνοδο ολοκληρωτικών καθεστώτων που απειλούν δημοκρατικούς λαούς ή επιτίθενται σε ειρηνικά κράτη, όπως η Ρωσία στην Ουκρανία.
