Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ΕSA) μετά την οριστική προσγείωση του Concorde το 2003 επιχειρεί τώρα να κατασκευάσει τον απόγονο του. Με αυτή την κίνηση εκείνοι που ονειρεύονται τα μακρινά ταξίδια να γίνονται σε λίγο χρόνο και έχασαν τις ελπίδες τους το 2003 αποκτούν ξανά δικαίωμα στο όνειρο. Το νέο Α2( όπως είναι η ονομασία του) θα ταξιδεύει με ταχύτητα πέντε φορές μεγαλύτερη από εκείνη του ήχου. Για να καταλάβετε το μέγεθος σκεφτείτε ότι θα διανύει την απόσταση Ευρώπη-Αυστραλία σε μόλις τέσσερις ώρες!
Η ομάδα Lapcat της ΕSA έχει στο σχεδιαστήριο το νέο αεροσκάφος, το Α2, που είναι ένα υβρίδιο ανάμεσα σε πύραυλο και αεροπλάνο. Αγνωστο κατά πόσον θα ευοδωθεί η προσπάθεια καθώς η τεχνολογία που εφαρμόζεται στα υπερηχητικά αεροσκάφη είναι εξαιρετικά πολύπλοκη και όπως επισημαίνει ο ειδικός του Imperial College του Λονδίνου, όταν ένα πτητικό μέσο κινείται με ταχύτητα μικρότερη από Mach 1 (δηλαδή από την ταχύτητα του ήχου) και μετά την υπερβαίνει, πολλοί παράγοντες της φυσικής της πτήσης αλλάζουν δραματικά. Οταν πετάει με ταχύτητα Μach 5 η Mach 6, οι διαφορές στην πτητική συμπεριφορά είναι τεράστιες. Τα μέταλλα και τα αέρια συμπεριφέρονται με τόσο διαφορετικό τρόπο στις υπερηχητικές ταχύτητες ώστε οι κινητήρες των επιβατικών αεροσκαφών, που λειτουργούν σε Mach 0,85 (913 χλμ./ώρα) αχρηστεύονται.
Ενα αεροπλάνο που θα κινηθεί με ταχύτητες που υπερβαίνουν αυτή του ήχου πρέπει να μπορεί να προσγειώνεται και να απογειώνεται σε υποηχητικές ταχύτητες και οι κινητήρες του πρέπει να έχουν σχεδιαστεί γι’ αυτό. Επίσης, σε τόσο μεγάλες ταχύτητες η τριβή του αέρα μπορεί να προκαλέσει κατακόρυφη αύξηση της θερμότητας στην εξωτερική επιφάνεια του αεροπλάνου και η θερμοκρασία να ξεπεράσει τους χίλιους βαθμούς. Κατά συνέπεια και το εξωτερικό πρέπει να κατασκευαστεί κατά τρόπο που να μπορεί να αντέξει τόσο υψηλές θερμοκρασίες.
Οι αεροναυπηγοί που ασχολούνται, πιστεύουν ότι θα καταφέρουν να βρουν λύσεις για τα ζητήματα αυτά, αλλά μέχρι να εφαρμόσουν τις ιδέες τους θα περάσουν αρκετά χρόνια. Το Α2 δεν πρόκειται να πετάξει πριν από το 2040.
Υπάρχουν όμως και αμφισβητήσεις…
Ακόμα και σήμερα, παρά την πάροδο τόσων ετών, το φάντασμα του Concorde εξακολουθεί να στοιχειώνει το πρόγραμμα του Α2.
Το πρώτο και μοναδικό έως σήμερα υπερηχητικό επιβατικό αεροπλάνο πετούσε επί 27 χρόνια, μέχρι τον Ιούνιο του 2000. Το δυστύχημα στο Παρίσι και η έρευνα που επακολούθησε κατέληξε στην οριστική καθήλωσή του στο έδαφος. Ταυτόχρονα, οι δύο εταιρείες που πραγματοποιούσαν πτήσεις με αυτό, δηλαδή η Αir France και η Βritish Αirways, διαπίστωσαν ότι μπορούσαν να κερδίσουν περισσότερα χρήματα πουλώντας εισιτήρια διακεκριμένης θέσης σε συμβατικά αεροσκάφη.
Πολλοί γνώστες του κλάδου επισημαίνουν ότι την ίδια μοίρα θα έχουν και τα υπόλοιπα υπερηχητικά επιβατικά αεροσκάφη καθώς οι ταξιδιώτες δεν πρόκειται ποτέ να πληρώσουν την τόσο μεγάλη ταχύτητα μετακίνησης.
«Η ταχύτητα δεν είναι το παν. Πολύ μεγαλύτερη σημασία έχουν η πολυτέλεια η άνεση και η ευκολία. Ρωτήστε κάποιον επιβάτη που μόλις βγήκε από ένα αεροπλάνο την ταχύτητα με την οποία κινήθηκε το αεροσκάφος. Θα σας πει «δεν έχω ιδέα». Απλώς δεν νοιάζεται. Ενδιαφέρεται, αντιθέτως, για την τιμή του εισιτηρίου, για το πόσο άνετη ήταν η καμπίνα των επιβατών και, τέλος, για το αν ήταν αθόρυβο το ταξίδι».
Ακόμα και οι επιβάτες που ταξιδεύουν πολύ συχνά λόγω εργασίας προτιμούν τις πτήσεις με ενδιάμεσο σταθμό, προκειμένου να δαπανήσουν λιγότερα χρήματα για το εισιτήριο. Σύμφωνα με τη ReactioΕngines, που ανήκει στην κοινοπραξία Lapcat, το κόστος ενός εισιτηρίου στο υπερηχητικό αεροσκάφος Α2 θα ισούται με ενός εισιτηρίου διακεκριμένης θέσης σε οποιαδήποτε αεροπορική εταιρεία.
Πολλοί, βέβαια, πιστεύουν ότι αυτό είναι αδύνατον, εκτός εάν οι ερευνητές ανακαλύψουν έναν πολύ φθηνότερο καινοτόμο τρόπο για τη μαζική παρασκευή υγρού υδρογόνου – του καυσίμου που θα χρησιμοποιεί το Α2.
Σήμερα, η δημιουργία αρκετού υδρογόνου ώστε να εκτελούνται δέκα υπερηχητικές πτήσεις από τη Βρετανία στην Αυστραλία θα απαιτούσε το 20% της συνολικής παραγωγής της Βρετανίας. Ενώ στην Ε.Ε. οι αερομεταφορείς θα εξαναγκαστούν να καταβάλλουν φόρο για κάθε μονάδα άνθρακα που χρησιμοποιείται για την παρασκευή καυσίμου υγρού υδρογόνου.
Ακόμα, όμως, και αν βρεθεί αυτό το νέο, φθηνό καύσιμο, επισημαίνει ο Τζον Στρίκλαντ, ειδικός σε θέματα πολιτικής αεροπορίας, είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν οι τόσο γρήγορες πτήσεις θα έχουν νόημα για τους αερομεταφορείς έτσι ώστε να αγοράσουν νέα αεροσκάφη. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σήμερα, οι αεροπορικές εταιρείες επιδοτούν τα εισιτήρια της οικονομικής θέσης με τα κέρδη που έχουν από την πώληση εισιτηρίων της διακεκριμένης θέσης.
«Εάν τελικά έβγαζε από τις συμβατικές πτήσεις τους ανθρώπους που πληρώνουν εισιτήρια διακεκριμένης θέσης (καθώς αυτοί θα ταξίδευαν με υπερηχητικά, είναι πολύ αμφίβολο ότι τα συμβατικά αεροσκάφη θα παρέμεναν οικονομικώς βιώσιμα. Ετσι οι εταιρείες, μελλοντικά, είτε θα ακύρωναν τις σημερινές εμπορικές πτήσεις ή θα έπρεπε να βρουν τρόπο ώστε να κάνουν βιώσιμα τα υπερηχητικά ταξίδια. Το δρομολόγιο από την Ευρώπη στην Αυστραλία αποτείνεται κατά κύριο λόγο σε ταξιδιώτες που πηγαίνουν να επισκεφθούν φίλους και συγγενείς και κατά συνέπεια αδιαφορούν για την υπερβολικά μεγάλη ταχύτητα. Οταν η British Αirways προσπάθησε να καθιερώσει μια πτήση του Concorde προς την Απω Ανατολή μέσω Μπαχρέιν δεν τα κατάφερε. Το δρομολόγιο δεν ήταν κερδοφόρο και έτσι καταργήθηκε. Το Α2 δεν θα μπορεί να εκτελεί το δρομολόγιο Ευρώπη – Νέα Υόρκη, διότι είναι πολύ βραχύ και το υπερηχητικό αεροσκάφος δεν θα μπορεί να λάβει το απαιτούμενο ύψος για να εκτελέσει την πτήση με την ταχύτητα που χρειάζεται.
Επί του παρόντος, το πρόγραμμα LapCat ΙΙ έχει λάβει μόνο δέκα εκατομμύρια ευρώ επιχορήγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ιδιώτες επενδυτές. Το 2013 θα επαναξιολογηθεί η πορεία του προγράμματος, για να διαπιστωθεί κατά πόσον είναι βιώσιμο προτού επαναχρηματοδοτηθεί. Μπορεί πολλοί να αμφισβητούν το Α2, αλλά ο συντονιστής του, Γιόχαν Στίλαντ, δεν έχει καμία αμφιβολία. «Το 2013 θα βρισκόμαστε σε θέση να δείξουμε ότι διαθέτουμε την απαραίτητη τεχνολογία για να υλοποιήσουμε τα σχέδιά μας. Βέβαια, ο δρόμος είναι μακρύς και δύσκολος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει πάντα να βρίσκεται στην πρωτοπορία και να φωτίζει τον δρόμο προς την πολιτική αεροπορία του μέλλοντος», επισημαίνει ο Στίλαντ.
